Sven Schuitema Voorzitter

Hoge bomen vangen weinig wind

De wind staat erg laag aan de grond in de Lage Landen en dat begint steeds meer te knellen. Het tast het vertrouwen aan dat mensen hebben in de leiders van ons land. Hiermee bedoel ik niet alleen de politieke kopstukken, maar ook de hoge functionarissen bij de diverse ministeries, waaronder Defensie.

Het meest sprekende historische voorbeeld is nog altijd het moment dat Geert Wilders tijdens de algemene politieke beschouwingen grapte dat minister Wouter Bos met zijn gedeclareerde Ray-Ban zonnebril achter het stuur zat van het kabinetsautootje. De gehele Tweede Kamer en de mensen in vak K konden er hard en smakelijk om lachen.
Het ging natuurlijk om de door de minister en ervaren bestuurder Bos onterecht gedeclareerde zonnebril van 113 euro. Een aantal jaar later werden onervaren marechaussees van net 18 jaar de Koninklijke Marechaussee uitgegooid, omdat zij een chocoladereep van 1,20 euro uit de automaat wisten te peuteren. Verschil moet er zijn.

Het meest recente voorbeeld is het rapport over de ongelooflijke mislukkingen rond het bewaken en beveiligen van personen. Onder andere het OM heeft ernstige fouten gemaakt, waardoor criminelen drie mensen hebben kunnen vermoorden. De minister van Justitie is opeens angstvallig stil en de baas van het OM roept vooral op tot kalmte en benadrukt dat het laten rollen van koppen niets oplost. Nee, stel je voor dat het consequenties heeft voor mensen hoog in de boom! Het gaat immers maar om 3 doden!
Let wel, weloverwogen beslissingen van hooggeplaatsten in luxueuze kantoren hebben dit veroorzaakt. Als je als marechaussee of agent op straat binnen een split-second de verkeerde beslissing neemt en iemand doodt, dan hang je. Tsja, ook hier moet verschil er zijn.

De grote vraag is dus of we iedereen langs dezelfde meetlat van integriteit leggen. Het antwoord daarop is een keiharde en trieste nee! Onderin wordt de boom gemakkelijker gesnoeid dan bovenin. Dat zou andersom moeten zijn. Leiders hebben immers een voorbeeldfunctie. Nu straffen we mensen af, omdat zij een voorbeeld nemen aan onze leiders. Dat is eigenlijk nogal vals en verwarrend voor mensen onderin de boom. Zij begrijpen terecht niet waarom zij een tik op de vingers krijgen, terwijl leiders die hetzelfde gedrag vertonen de hand boven het hoofd wordt gehouden.

Menig leider krijgt zelfs een promotie in plaats van straf. Hoe kan het dat een onderofficier een verkeersboete moet betalen voor 12 kilometer per uur te hard rijden in een dienstauto, terwijl een topofficier bij Defensie miljoenen euro’s belastinggeld buiten zijn bevoegdheden uitgeeft en vervolgens de baan van zijn leven in de wacht sleept? Dat is simpelweg niet uit te leggen.

Ik vervloekte als 14-jarig jochie mijn docent Engels om het feit dat ik het boek Animal Farm moest lezen. Nu begrijp ik dat hij mij meer wilde bijbrengen dan de Engelse taal. Zo zie je maar hoe belangrijk onderwijs met gekwalificeerde docenten is!

Daarom pleit ik voor een terugkeer van de balans. Onderin de boom mag de wind een tikkeltje minder hard waaien. Bovenin is het nu bijna windstil. Dat moeten we veranderen. Laten we ook niet vergeten dat topfunctionarissen meer verdienen, omdat ze meer verantwoordelijkheden hebben waarop zij kunnen worden afgerekend. Als zij niet kunnen worden aangesproken op deze verantwoordelijkheden, dan moeten we het wellicht eens over hun salarissen hebben.
De balans kan immers ook worden hersteld door te betalen voor de hoeveelheid verantwoordelijkheden. Werk met weinig tot geen verantwoordelijkheden vergoedt de Rijksoverheid in Nederland met 14 euro per uur. Dat lijkt mij een prima uitgangspunt. Verschil moet er zijn!