AAC: Verbeter de relatie en hervat het overleg
De Advies- en Arbitragecommissie (AAC) adviseert Defensie en de vakbonden om zo snel mogelijk weer om tafel te gaan zitten om de uitgangspunten waaraan het nieuwe bezoldigingsstelsel moet voldoen vast te leggen. De commissie stelt voor daarbij een onafhankelijk procesregisseur te betrekken.
Dat is het belangrijkste advies van de AAC in een geschil tussen Defensie en de bonden over de totstandkoming van een nieuw bezoldigingsstelsel. De stap naar de AAC werd gemaakt, nadat het overleg over het nieuwe bezoldigingsstelsel, dat 1 juli 2020 had moeten worden ingevoerd, stukliep.
Open overleg?
De AAC heeft uitvoerig naar het overleg en de processen van de afgelopen jaren gekeken. Is er open en reëel overleg gevoerd? Sprekend over het overleg totdat COVID-19 kwam, karakteriseert de AAC dit niet zodanig. ”Deze gang van zaken merkt de commissie aan als een gebrekkig gevoerd open en reëel overleg, dat in overwegende mate kan worden verweten aan de werkgever.” Ten aanzien van het vervolgoverleg merkt de commissie op dat dit gebrekkig is geweest. Hetzelfde geldt voor afspraken over de fasering en de uitgangspunten, de informatie-uitwisseling en de late aanvang van het formele overleg. “Deze gebreken kunnen worden gekwalificeerd als het ontbreken van een open en reëel overleg, maar ze zijn niet uitsluitend te wijten aan het gedrag van de werkgever. De centrales hebben hieraan eveneens bijgedragen.”
Onderschat
Partijen hebben het proces onderschat. Gelet op de complexiteit van de materie, de gewenste harmonisatie van regels, de samenhang tussen basissalariëring en toelagen en de gevolgen voor het op te bouwen pensioen, had direct duidelijk moeten zijn dat de periode van één jaar om te komen tot een nieuw systeem, bijzonder ambitieus was.
Partijen werden daarnaast (ook) door externe factoren, zoals politieke druk en het ABP, gedwongen om eerst aandacht te besteden aan andere, ingewikkelde arbeidsvoorwaardelijke onderwerpen (pensioenstelsel, diensteinderegeling), waardoor het bezoldigingssysteem te laat op de overlegagenda is beland. Bovendien werd de voortgang gehinderd door de COVID-19 pandemie.
Cruciaal belang
Het is van cruciaal belang dat het overlegklimaat wordt genormaliseerd, concludeert de AAC. Het voeren van het overleg over uitgangspunten waaraan het nieuwe bezoldigingssysteem dient te voldoen moet zo spoedig mogelijk aanvangen onder leiding van een onafhankelijke procesregisseur, zo stelt de AAC. De commissie adviseert partijen daarnaast om afspraken te maken over de gefaseerde invoering van het nieuwe bezoldigingsstelsel.
Ook dienen partijen de aanbevelingen ter harte te nemen van de opeenvolgende commissies die indertijd zijn ingesteld om het onderhandelingsklimaat te verbeteren.
SOD
De aanbevelingen uit dit advies zullen worden besproken in een vergadering van het Sector Overleg Defensie (SOD), alwaar kan worden overlegd over het al dan niet geheel of gedeeltelijk overnemen van dit advies.