Blijvende zorgen over de toekomst
Zoals gebruikelijk op de derde dinsdag van september is het weer tijd voor de overheidsbegroting voor komend jaar. Een begrip dat we nog veel gaan horen de komende tijd is ‘Brede welvaart’. Deze benadering geeft aan dat welvaart uit meer dan alleen geld bestaat. En dit is natuurlijk een waarheid als een koe. Het valt nog te bezien of dit uiteindelijk dé oplossing zal zijn voor de talloze uitdagingen waarmee ons land wordt geconfronteerd.
Het is in elk geval goed om te constateren dat veiligheid als een integraal onderdeel van die brede welvaart wordt beschouwd. Hiermee verschuift deze woordencombinatie van het tabelletje ‘kost geld’ naar ‘levert geld op’. Dit zou echt een trendbreuk betekenen!
Natuurlijk is het de grote vraag in hoeverre politici onze veiligheid echt serieus nemen. En daar moet ik als het over Defensie gaat toch de eerste kritische noot kraken. Als we in 2024 bijna de 2% van het BBP aanraken die we volgens de afspraken met de NAVO zouden moeten halen, dan zien we in de hierop volgende jaren een gestage daling. Zelfs als we de grootste verwachting hebben dat uiteindelijk de wereldvrede uitbreekt, zouden lagere defensie-uitgaven volstrekt onverstandig zijn. Het biedt niet veel hoop voor de toekomst als politici al vredesdividend incalculeren, terwijl we met een grote dreiging in de vorm van misschien wel het grootste conflict ooit te maken hebben. De belofte in de verkiezingsprogramma’s van diverse partijen om ons te houden aan 2% van het BBP moet gaan resoneren in het regeringsbeleid van het komende kabinet!
Goed in elk geval is dat de investeringen de NAVO-norm van 20% ruimschoots overschrijden. Het is ook hard nodig om de achterstanden in onze verdediging te kunnen inlopen. Investeringen in materieel zijn prima, maar zonder mensen heb je hier niets aan. Natuurlijk vormt geld niet de enige oplossing. We moeten er echter voor waken dat andere sectoren ons op arbeidsvoorwaardengebied rechts en links inhalen. Met het nieuwe loongebouw hebben we net een been bijgetrokken voor de militairen, maar het is nu zaak om dat loongebouw niet te laten vervallen. Uiteindelijk is salaris ook een argument waarom mensen solliciteren bij een potentiële werkgever. We moeten dus oog blijven houden voor het in de pas lopen met andere sectoren.
Voor de Koninklijke Marechaussee is ook de vraag belangrijk hoe binnen de genoemde brede welvaart in ruimere zin tegen veiligheid wordt aangekeken. We zien de beloofde extra 50 miljoen euro voor persoonsbeveiliging binnen Nederland netjes op de defensiebegroting staan, maar we weten inmiddels ook dat de voortdurende krapte bij de politie druk op de KMar veroorzaakt. Extra budget voor het overnemen van taken is fijn. Hiermee zijn de mensen echter nog niet binnengehaald. We hebben daarom ook belang bij extra budget voor de politie. En natuurlijk is het vooral relevant dat de politie hiermee de juiste dingen doet. Als de KMar veel meer capaciteit op de lat kan leggen voor 50 miljoen euro, dan moet dat bij de politie zeker ook lukken. De politiek en het gezag hebben 100% vertrouwen in de KMar, omdat “zij leveren als wij het vragen”. Maar het besef moet er wel zijn dat de KMar als noodverband een beperkt absorptievermogen heeft.
Al met al is het dus een ogenschijnlijk saaie defensiebegroting. De ingeslagen weg van meer investeren is gelukkig niet verlaten. Alhoewel de toekomst er niet per definitie goed uitziet als het gaat om de NAVO-norm van 2% van het BBP, kan dit natuurlijk nog veranderen na het aantreden van het nieuwe kabinet. Veel verkiezingsprogramma’s bieden in elk geval houvast. Wij zullen er zijn om de politiek scherp te houden, om haar te laten vasthouden aan de stijgende lijn, haar te herinneren aan de afspraken met onze bondgenoten en haar er vooral ook op te attenderen dat er moet worden geïnvesteerd in het defensiepersoneel.